W latach 80-tych wiele krajów na świecie wprowadziło konieczność montowania katalizatorów w samochodach w odpowiedzi na wzrastające zanieczyszczenie powietrza i szkodliwą emisję z samochodowych układów wydechowych. W Polsce obowiązek ten wprowadzono w 1995 roku i od tego czasu każdy produkowany i użytkowany pojazd musi być wyposażony w katalizator, aby spełnić normy emisji spalin. Prawie każdy kraj na świecie wymaga obecnie katalizatorów do samochodów z silnikami spalinowymi, a producenci samochodów stosują różne technologie katalizatorów, aby spełnić normy emisji.
Co to jest katalizator samochodowy?
Katalizator samochodowy to specjalny rodzaj katalizatora, który stosowany jest w układzie wydechowym pojazdów silnikowych zasilanych benzyną lub olejem napędowym. Składa się z ceramicznego podłoża pokrytego warstwą katalizatora, zwykle z platyny, palladu lub rodu. Podczas przepływu spalin przez katalizator, reakcje chemiczne zachodzące na powierzchni katalizatora redukują ilość szkodliwych związków. Katalizator samochodowy jest jednym z najważniejszych elementów układu wydechowego samochodu, ponieważ zmniejsza negatywny wpływ pojazdów na środowisko oraz poprawia jakość powietrza.
Do czego służy katalizator?
Katalizator samochodowy stosowany jest w celu zmniejszenia ilości szkodliwych związków chemicznych, które są emitowane przez samochód podczas spalania paliwa w silniku. Głównymi szkodliwymi składnikami spalin są tlenki azotu (NOx), tlenek węgla (CO) i węglowodory (HC).
Katalizator samochodowy służy do przeprowadzania reakcji chemicznych, które redukują te związki do mniej szkodliwych. Podczas przepływu spalin przez katalizator, reakcje chemiczne zachodzące na powierzchni katalizatora zmieniają skład chemiczny gazów. Dla przykładu, tlenki azotu są redukowane do azotu i tlenu, a tlenek węgla do wody i dwutlenku węgla.
Gdzie umiejscowiony jest katalizator w samochodzie
Katalizator samochodowy zwykle umieszczony jest w układzie wydechowym samochodu, tuż za kolektorem wydechowym. W większości przypadków znajduje się pod podwoziem samochodu, ale w niektórych modelach może być również umieszczony w innych miejscach, takich jak końcówka wydechu lub na środku samochodu, w pobliżu silnika.
Czy katalizator samochodowy się zużywa?
Tak, katalizator z biegiem czasu może ulec zużyciu, gdzie traci swoja skuteczność w redukcji emisji szkodliwych substancji. Dzieje się tak, ponieważ z biegiem lat katalizator może ulec zanieczyszczeniom tj. osad, woda, lub inne substancje prowadzące do ograniczenia jego wydajności. Co więcej, katalizator może również ulec zniszczeniu w wyniku mechanicznego uszkodzenia, takiego jak uderzenie lub wstrząs. Z tego powodu zaleca się regularne przeglądy samochodu i wymianę katalizatora, gdy ten ulegnie zużyciu lub uszkodzeniu. W niektórych krajach obowiązują nawet przepisy prawne, które nakładają wymianę katalizatora po określonym czasie lub przebiegu samochodu.
Dlaczego katalizator jest drogi?
Katalizator jest drogim podzespołem ze względu na drogocenne surowce, z których jest wykonany, a także złożoność procesu jego produkcji. Najczęściej stosowanymi materiałami katalizatora są metale szlachetne, takie jak platyna, pallad i rody, które są bardzo drogie. Ponadto, katalizator musi być wykonany z materiałów, które są odporne na wysokie temperatury, a także musi posiadać dużą powierzchnię reaktywną, aby umożliwić przeprowadzanie reakcji chemicznych.
Proces produkcji katalizatora jest również złożony i wymaga zastosowania specjalistycznych technik. Katalizatory samochodowe produkowane są w specjalnych warunkach laboratoryjnych, a proces produkcyjny obejmuje wiele etapów, takich jak obróbka materiału katalizatora, formowanie i spiekanie, a także nakładanie na niego specjalnej powłoki.
W jakich autach są najdroższe katalizatory?
Najdroższe katalizatory zwykle stosuje się w samochodach luksusowych i supersamochodach, które charakteryzują się wysokim poziomem wyposażenia oraz zaawansowanymi technologiami.
Przykłady takich samochodów, w których można znaleźć najdroższe katalizatory, to:
1. Bugatti – supersamochody tej marki, takie jak Veyron czy Chiron, wykorzystują bardzo drogie katalizatory, które składają się z setek lub tysięcy platynowych drutów.
2. Koenigsegg – samochody tej marki, takie jak Agera czy Jesko, wykorzystują katalizatory złożone z platyny, palladu i innych metali szlachetnych.
3. Lamborghini – supersamochody tej marki, takie jak Aventador czy Huracan, wykorzystują katalizatory z platyny i palladu.
4. Porsche – marka ta stosuje katalizatory w swoich luksusowych modelach, takich jak 911 GT2 RS, Panamera czy Cayenne. Katalizatory w Porsche zwykle wykorzystują platynę i pallad.
Warto jednak zauważyć, że większość samochodów osobowych używanych na co dzień również wykorzystuje katalizatory, choć ich wartość jest znacznie niższa niż w przypadku luksusowych samochodów. Tutaj można wyróżnić marki samochodów tj. BMW, Mercedes, Honda, Mazda, czy też i nawet Volvo, które również mają drogie katalizatory.